Het Bitcoin-protocol halveert iedere vier jaar de beloning die miners ontvangen als ze een block minen en deze toevoegen aan de blockchain. Op dit moment is de zogeheten block reward 12,5 bitcoin (BTC) per block. De volgende bitcoin block halving vindt plaats in mei 2020.
De block halvings zitten ingebouwd in het protocol om de inflatie van bitcoin te regelen. In het verleden hebben de halvings altijd gezorgd voor een flinke prijsstijging van de digitale valuta. De eerste halving vond plaats in november 2012, hierbij steeg de prijs van bitcoin van $ 12 naar meer dan $ 650. De tweede halving vond plaats in juli 2016 en zorgde ervoor dat de prijs van bitcoin eind 2017 steeg naar een waarde van $ 20.000.
Discussie in de cryptowereld
Het is natuurlijk niet zeker of de volgende bitcoin halving zal zorgen voor een waardestijging, maar als we naar het verleden kijken, lijkt dit wel degelijk het geval te zijn geweest. Twee maanden voor de halving is de discussie in de cryptowereld dan ook losgebarsten. De vraag is namelijk: hebben investeerder en beleggers juist niet extra veel bitcoin ingekocht speciaal voor de bitcoin block halving? Dat zou namelijk kunnen betekenen dat de halving al is ‘ingecalculeerd’ in de huidige waarde.
Een populair model dat vaak wordt aangehaald in deze discussie is het zogeheten stock-to-flow model. Dit model geeft de prijs van de bitcoin weer op basis van de stock-to-flow ratio, die in eerste instantie werd gebruikt om goud en andere schaarse grondstoffen te waarderen.
Door de ‘voorraad’ – d.w.z. de uitgegeven hoeveelheid – te relateren aan de ‘flow’ – d.w.z. de jaarlijks geproduceerde hoeveelheid – leidt het model een voorspelling af van een prijs na de halvering van $ 55.000 tot $ 100.000 per bitcoin (wat zou overeenkomen met een marktkapitalisatie van meer dan $ 1 biljoen).
Het is niet verwonderlijk dat het stock-to-flow model na de publicatie in maart 2019 nogal wat aandacht heeft getrokken. Er zijn verschillende pogingen gedaan om het model onder uit te halen, tot dusver is dat echter nog niet gelukt. Voor bitcoin-maximalisten heeft het model gezorgd voor een extra bevestiging van hun overtuiging.
Efficient Market Hypothesis
Volgens de Efficient Market Hypothesis (EMH) bevatten de prijzen nu alleen maar nieuwe informatie. Het gaat ervan uit dat de markt voldoende snel en responsief is om te convergeren naar een evenwichtsprijs die alle externe of zogenaamde exogene informatie correct weergeeft.
Alle marktinterne of endogene processen worden op hun beurt al weerspiegeld in prijzen. In deze visie kunnen alleen exogene inputs – bijvoorbeeld een de hack van een beurs, een aankondiging van een centrale bank of een geopolitiek evenement – de verwachtingen en prijzen van investeerders veranderen. Bijgevolg zijn extreme gebeurtenissen, zoals bubbels of crashes, eenvoudigweg het gevolg van exogeen nieuws dat nog niet in de prijzen is verwerkt.
Voor de voorstanders van de EMH is de vaste uitgave van bitcoin – dat in het protocol is vastgelegd en sinds het begin van het netwerk bekend is – endogene informatie en moet daarom al worden ingeprijsd. Het is te verwachten dat de meest geavanceerde marktpartijen, zoals market makers, dit al gedaan hebben. Echter: dit wil niet zeggen dat de bitcoin halving al is ingecalculeerd in de bitcoin-prijs.
Er zijn sterke aanwijzingen dat de prijzen te veel bewegen in vergelijking met wat men zou verwachten van de EMH. Onderzoek toont aan dat slechts een klein deel van de prijsbewegingen kan worden verklaard door relevante nieuwsberichten. Zulke bevindingen suggereren dat de prijsdynamiek vooral wordt gedreven door endogene positieve terugkoppelingsmechanismen tussen de verwachtingen van beleggers en de prijzen – een fenomeen dat George Soros beschrijft als ‘marktreflexiviteit’.
Reflexieve karakter van financiële markten
Zonder rekening te houden met de vraag of het stock-to-flow model al dan niet geldig is, of men gelooft in de EMH of een epische rally verwacht, is wat vaak ondergewaardeerd wordt in deze debatten het fundamenteel reflexieve karakter van financiële markten.
Markten (en vooral bitcoin) zijn reflexieve fenomenen. Er is een positief terugkoppelingsmechanisme tussen verwachtingen en prijzen: verwachtingen beïnvloeden de prijzen, die op hun beurt de verwachtingen en het gedrag van handelaren of investeerders beïnvloeden. Het is deze zelfversterkende positieve feedbackloop die ook de kern vormt van speculatieve zeepbellen en marktcrashes.
Door deze reflexieve dynamiek kunnen modellen de financiële markten vormgeven. Historisch gezien zijn er een paar gevallen geweest waarin een model de markt die het zou moeten modelleren, heeft geheroriënteerd.
Geen harde wetenschap
Financiële modellering is geen harde wetenschap zoals natuurkunde. De modellen reproduceren niet alleen getrouw de markten, ze transformeren ze ook actief. Ze worden wat de beroemde socioloog Robert K. Merton zelfvoorzienende profetieën noemde.
De bitcoin block halving, of de voorspellingen van modellen zoals het stock-to-flow model, zouden dus zelf kunnen uitgroeien tot self-fulfilling prophecies. Dit zou kunnen resulteren in een zelfvaliderende terugkoppelingslus van opwaartse prijsstijging. Dit wil niet natuurkijk zeggen dat het zal gebeuren, maar als genoeg handelaren en beleggers erin gaan geloven, kunnen het model en de realiteit inderdaad gaan convergeren.